Wczesne wykrywanie wad słuchu

W Polsce w kierunku wad słuchu wykonuje się przesiewowe badania noworodków. Mimo tego u części dzieci różnego stopnia niedosłuch przemijający lub trwały może wystąpić w późniejszym wieku.

Co musi wiedzieć rodzic? Co może zrobić sam ? Kiedy udać się do specjalisty?

Prawidłowy słuch jest niezbędny do rozwoju mowy, która jest podstawą nawiązywania i podtrzymywania kontaktów między ludźmi. Wpływa na rozwój poznawczy dziecka, gdyż dźwięki otoczenia wywołują zainteresowanie i ciekawość świata. Wrażenia akustyczne przygotowują na pojawiające się wydarzenia, ukierunkowują nasz wzrok. Zmysł słuchu odbiera wrażenia ze wszystkich kierunków, nawet z dużej odległości w sposób ciągły (w przeciwieństwie do wzroku). Słuch wpływa na nasze nastroje, zachowanie i osobowość.

Dla niemowlęcia i małego dziecka słuch jest jedną z ważniejszych dróg poznawania świata i warunkiem koniecznym rozwoju mowy.

Pierwszy rok życia dziecka jest niezwykle ważny dla rozwoju mowy i języka, a co za tym idzie dla pełnego rozwoju słuchowego, intelektualnego i emocjonalnego. Według specjalistów ( audiologów) każde dziecko z uszkodzeniem słuchu do 6 miesiąca powinno zostać zdiagnozowane, leczone – zaopatrzone w aparat słuchowy oraz powinno rozpocząć rehabilitację. Badania dowodzą, że dzieci niedosłyszące zaopatrzone w aparat słuchowy przed ukończeniem 6 miesiąca życia, wykazują znacząco lepszy rozwój mowy niż dzieci zaaparatowane w późniejszym okresie życia.

Dziecko, u którego w okresie noworodkowym nie zdiagnozowano wady słuchu, może się jej nabawić w późniejszym okresie poprzez:

  • przewlekłe infekcje górnych dróg oddechowych, które często prowadzą do wysiękowego zapalenia ucha środkowego;

  • infekcje wirusowe, takie jak świnka, grypa bądź odra;

  • przewlekły, trwający dłużej niż 2 tygodnie, katar może również stać się przyczyną powstania niedosłuchu.

Rodzice, uważnie obserwując swoje dziecko, mogą zwrócić uwagę na pewne nieprawidłowości i we właściwym momencie skierować się po pomoc do lekarza pediatry, audiologa bądź laryngologa dziecięcego. Jeśli rodzic zaobserwuje, że dziecko w ciągu dnia oddycha ustami, pochrapuje w nocy a katar utrzymuje się ponad tydzień, to możliwe, że w uchu dziecka zgromadził się płyn.

Rodzica powinno zaniepokoić również gdy dziecko:

  • Potrzebuje powtórzenia informacji, dopytuje się „Proszę, powtórz.”, „Co?”, „Nie słyszę.”

  • Myli podobnie brzmiące słowa.

  • Wydaje się nieobecne, gdy się do niego mówi, nie zwraca uwagi na wypowiadane do niego słowa.

  • Siada blisko głośnika, blisko telewizora.

W przypadku podejrzenia problemów ze słuchem u przedszkolaków najprostszym testem możliwym do wykonania przez rodziców jest badanie szeptem.

Orientacyjne Badanie Słuchu Szeptem: Ustaw dziecko bokiem lub tyłem do siebie (dziecko stoi nie patrząc na Twoje usta) w odległości około 5m. Powiedz kilka słów szeptem i sprawdź, czy dziecko Cię usłyszało i czy jest w stanie powtórzyć te słowa. Jeśli dziecko nie zrozumiało, co zostało do niego powiedziane powtórz badanie za kilka godzin, a jeżeli wynik dalej jest nieprawidłowy skontaktuj się z lekarzem.

Innym prostym narzędziem badawczym jest Test rozwoju reakcji słuchowych i mowy, który umożliwia lekarzowi pediatrze ale przede wszystkim rodzicom ustalenie przynależności dziecka do grupy ryzyka i zainicjowaniu właściwych badań bez straty czasu, który często może okazać się nie do nadrobienia. Kiedy po jego wykonaniu pojawią się wątpliwości, lub odpowiedzi na dwa lub więcej pytań dla danego wieku brzmią NIE, należy zgłosić się do lekarza. Należy jednak pamiętać, że każde dziecko ma własne tempo rozwoju, niektóre reakcje mogą pojawić się wcześniej, inne później. Opóźnienie nie powinno jednak przekraczać 4-6 miesięcy w poszczególnych etapach rozwoju. Podczas wykonywania testu dziecko powinno być zdrowe, wypoczęte, a osoba badająca po za zasięgiem wzroku dziecka. Jeżeli reakcje na dźwięki są niepewne lub/i mowa dziecka nie rozwija się czy postępuje zbyt wolno może to być spowodowane np: wadą słuchu, przewlekłym wysiękowym zapaleniem uszu, opóźnieniem psychoruchowym, brakiem stymulacji ze strony środowiska rodzinnego, wadami narządów mowy itp.

W KAŻDYM Z TYCH PRZYPADKÓW JEST POTRZEBNA POMOC SPECJALISTY!!!

1-3 miesiąc życia:

  • Reaguje nagłym rozłożeniem rączek na głośne dźwięki TAK/NIE

  • Od 2 miesiąca reaguje na głos bliskiej osoby ( kiedy ją widzi) TAK/NIE

  • Budzi się przy głośnych dźwiękach TAK/NIE

  • Głuży tzn. wydaje gardłowe dźwięki TAK/NIE

4-6 miesiąc życia:

  • Zwraca głowę w kierunku osoby lub innego dźwięku TAK/NIE

  • Budzi się z lekkiego snu gdy ktoś głośno mówi TAK/NIE

  • Reaguje gaworzeniem na mowę matki TAK/NIE

  • Reaguje płaczem lub podrywa się przy głośnym hałasie TAK/NIE

7-12 miesiąc życia:

  • Reaguje na swoje imię, zwraca głowę w kierunku, z którego dochodzi głos lub inny dźwięk np. grzechotka TAK/NIE

  • Gaworzy tzn. powtarza sylaby np. „ba-ba“ TAK/NIE

  • Budzi się z lekkiego snu kiedy ktoś głośno mówi TAK/NIE

  • Używa własnego głosu, chcąc zwrócić na siebie uwagę – zaczepia TAK/NIE

  • Próbuje naśladować głos mamy, taty pod względem rytmu i głośności TAK/NIE

  • Spogląda lub wskazuje palcem na przedmioty, osoby, gdy się o nie poprosi TAK/NIE

13-18 miesiąc życia:

  • Reaguje na swoje imię wołane z drugiego pokoju, na polecenia np. chodź, nie ruszaj TAK/NIE

  • Naśladuje wiele słów TAK/NIE

  • Szuka źródła interesującego go dźwięku TAK/NIE

  • Mówi pierwsze trzy lub cztery słowa TAK/NIE

  • Bawią go rymowanki np. zabawa „koci-koci“ TAK/NIE

  • Poproszone pokarze np. nos, zrobi „pa-pa“ TAK/NIE

  • Naśladuje głosy zwierząt TAK/NIE

  • Tańczy przy muzyce TAK/NIE

19-24 miesiąc życia:

  • Pokazuje różne części ciała TAK/NIE

  • Spełnia proste polecenia np. włóż piłkę do pudełka, daj lalę TAK/NIE

  • Odpowiada na pytania np. Czy chcesz więcej? TAK/NIE

  • Szuka źródła interesującego go dźwięku TAK/NIE

  • Mówi ponad 20 słów TAK/NIE

  • Śpiewa i tańczy przy muzyce TAK/NIE

  • Pokazuje znane obrazki, gdy się je nazywa TAK/NIE

  • Nazywa to czego chce: auto, soczek, ciastko TAK/NIE

  • Potrafi naśladować np. psa, kota, pokazując obrazek TAK/NIE

2-4 rok życia:

  • Słucha radia i telewizji na tym samym poziomie głośności co inni TAK/NIE

  • Spełnia trudniejsze polecenia słowne np. schowaj zabawki TAK/NIE

  • Odpowiada na pytanie „ co to jest?“ TAK/NIE

  • Zadaje proste pytania, interesuje się otoczeniem TAK/NIE

  • Mówi coraz więcej zdaniami, opowiada proste bajki lub wymyślone historyjki TAK/NIE

  • Słyszy i rozumie rozmowę w drugim pokoju TAK/NIE

6-7 rok życia:

  • Posługuje się gramatyczną mową, używając bogatego słownictwa zawierającego wszystkie jej części TAK/NIE

  • Prawidłowo artykułuje wszystkie głoski języka polskiego TAK/NIE

  • Osiąga dojrzałość szkolną TAK/NIE

Słuch dziecka powinien być testowany w każdym wieku. Jeżeli masz jakieś uwagi, wątpliwości lub pytania, co do rozwoju słuchu i mowy u swojego dziecka – udaj się do lekarza pierwszego kontaktu i poproś o skierowanie na badanie słuchu.

Informujemy, że nasza poradnia posiada platformę do przesiewowego badań słuchu. Wizytę można umówić po uprzednim kontakcie telefonicznym w sekretariacie placówki w Myszyńcu.

“ Wczesne wykrywanie uszkodzeń słuchu u dzieci – Test rozwoju reakcji słuchowych i mowy“ dr. M. Mueller-Malesińska, mgr J. Szuchnik oraz www.musicforlife.pl.

 

Zebrała i opracowała Patrycja Potrykus-Grochowina – logopeda, surdologopeda

Skip to content