RYZYKO DYSLEKSJI JEST PRAWDOPODOBNE U DZIECI:
-
obciążonych genetycznie (dysleksja występuje w rodzinie),
-
pochodzących znieprawidłowo przebiegającej ciąży i porodu (dzieci urodzone przedwcześnie, w zamartwicy, z niską wagą urodzeniową, w złym stanie fizycznymponiżej 10 punktów w skali Apgara,
których można zaobserwować dysharmonie w rozwoju psychomotorycznym (występują symptomy ryzyka dysleksji).
SYMPTOMY RYZYKA DYSLEKSJI
UCZNIOWIE KLAS I–III
-
ma trudności z opanowaniem jazdy na hulajnodze, dwukołowym rowerze, wrotkach, łyżwach, nartach;
-
niechętnie uczestniczy w zabawach ruchowych i lekcjach w-f, ponieważ ma trudności z wykorzystaniem niektórych ćwiczeń;
-
nie opanowało w pełni czynności samoobsługowych związanych z ubieraniem się(zapinanie drobnych guzików, wiązanie sznurowadeł), myciem i jedzeniem (nożem i widelcem);
-
trudności z rzucaniem do celu i chwytaniem;
-
niechęcią do rysowania i pisania;
-
nieprawidłowy sposób trzymania ołówka/długopisu -dziecko nieprawidłowo trzyma narzędzie lub zbyt mocno przyciska, przez co ręka szybko się męczy;
-
trudnościami z rysowaniem szlaczków w liniaturze zeszytu, odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych;
-
poprzez niski poziom graficzny rysunków i pisania -dziecko„brzydko” rysuje(poziom wykonania – nieadekwatny do wieku życia) i niestarannie pisze (nie mieści się w liniaturze, zagina rogi w
zeszycie, pisze wolno);
-
trudności z wyróżnieniem elementów z całości lub składaniem w całość (np. układanie puzzli, klocków);
-
trudności z wyodrębnianiem szczegółów różniących dwa obrazki;
-
trudności z odróżnianiem kształtów podobnych (np. liter -m-n-l-t-ł lub identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni (np.liter -p-g-d-b);
-
wadliwa wymowa;
-
przekręcanie złożonych wyrazów(przestawianie głosek lub sylab np. sosa lub szosza;
-
używanie sformułowań niepoprawnych pod względem gramatycznym oraz określeń stosunków przestrzennych (nad-pod, za-przed, wewnątrz- na zewnątrz);
-
trudności z zapamiętywaniem np. nazwy dni tygodnia, pór roku, kolejnych posiłków, sekwencji czasowych(wczoraj–dziś-jutro), wierszy, piosenek i poleceń;
-
wolne tempo nazywania szeregu prostych obrazków;
-
trudności z nazywaniem i zapamiętywaniem liter alfabetu, cyfr, powtarzaniem z pamięci szeregu cyfr lub słów -5 z kolei;
-
trudności z zapamiętaniem tabliczki mnożenia;
-
utrzymywanie się oburęczności;
-
trudności z jednoczesnym wskazywaniem na sobie części ciała i określaniem ich terminami: prawe-lewe;
-
pisanie liter i cyfr zwierciadlane;
-
nasilone trudności w nauce czytania;
-
bardzo wolne tempo czytania (utrzymujące się głoskowanie lub sylabizowanie) – lecz poprawne;
-
bardzo szybkie tempo czytania, lecz popełnia dużo błędów(wynikają one z tego, że domyśla się treści na podstawie kontekstu);
-
niewłaściwie i słabo rozumie przeczytany tekst;
-
trudności z zapamiętaniem kształtu liter rzadziej występujących liter o skomplikowanej strukturze (np. wielkie litery pisane: H,F,Ł,G);
-
popełnianie błędów podczas przepisywania tekstów;
-
nasilone trudności podczas pisania ze słuchu;
-
pisanie wyrazów bezsensownych;
-
nagminne opuszczanie, dodawanie, przestawianie, podwajanie liter;
-
trudności z zapisywaniem zmiękczeń, mylenie głosek i-j-ii-ji, głosek nosowych ą-om-on, ę-em-en;
-
mylenie liter odpowiadających głoskom podobnym fonetycznie: z-s, w-f, k-g, d-t, p-b, i-y.
TERMIN DZIECKO RYZYKA DYSLEKSJI odnosi się do dzieci młodszych szkoły podstawowej, u których występują wybiórcze zaburzenia w rozwoju psychoruchowym, które mogą warunkować wystąpienie specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu.
Dziecko ryzyka dysleksji i nie musi stać się uczniem dyslektycznym. Wszystko zależy od tego, jak szybko rozpoznamy jego potrzeby i zareagujemy na nie, czy uda nam się , nim dziecko zacznie doświadczać niepowodzeń w nauce, i w jakim stopniu, wyrównać dysharmonie w rozwoju psychomotorycznym.
Do rozpoznania zagrożenia dysleksją nie wystarczy stwierdzenie pojedynczego objawu. Im więcej
symptomów ryzyka dysleksji zauważymy, tym jest ono bardziej prawdopodobne. Obserwację symptomów
mogą prowadzić rodzice dziecka, nauczyciele.
Jeżeli w/w symptomy utrzymują się u dzieci w klasie III pomimo pomocy udzielanej przez rodziców w domu i właściwej pracy nauczyciela w szkole, należy przeprowadzić badanie diagnostyczne w poradni psychologiczno – pedagogicznej w celu stwierdzenia, co jest przyczyną zaburzeń.
DOKUMENTACJA
Wymagana do skierowania ucznia na badania do poradni:
-
wniosek rodziców lub opiekunów z prośbą o badanie psychologiczno – pedagogiczne
-
badania pediatryczne od lekarza rodzinnego
-
opinia nauczyciela – wychowawcy
Literatura:
1.Ryzyko dysleksji problem i diagnozowanie, Marta Bogdanowicz, Wyd.Harmonia, Gdańska 2002.
Opracowała: mgr Marzena Zapadka