Ale to Wy, rodzice, rozwodzicie się. Dziecko kocha i potrzebuje każdego z Was. Wasz rozwód nie musi burzyć świata dziecka – od Was zależy jego poczucie bezpieczeństwa.
Dziecko ma prawo, a przede wszystkim potrzebuje informacji o zmianie sytuacji rodzinnej, podanej w bezpiecznej dla niego formie. Ma własne uczucia, często odmienne od Twoich – szanuj je i pozwól mu je wyrażać. Niedopuszczalne jest stawianie dziecka w sytuacji wyboru jednego z Was!
JAK MÓWIĆ O ROZWODZIE?
Ważne jest podkreślenie, że rozwód dorosłych wynika z tego, że „my, rodzice przestaliśmy się kochać, ale nie przestaliśmy kochać dzieci”. To jest konieczne, aby uchronić dzieci przed podświadomym braniem winy na siebie. Dzieci nie mogą słyszeć złych rzeczy na temat drugiego rodzica. Kochają oboje rodziców i obwinianie siebie nawzajem rani ich uczucia i powoduje olbrzymie cierpienie, którego nie potrafią unieść.
O przyczynach rozwodu i nowej sytuacji najlepiej powiedzieć podobnymi słowami: „bardzo nam przykro, nie udało nam się, nie potrafimy się dogadać, przestaliśmy się kochać”. Można odwołać się do tego co dzieci wiedzą, np.: „bardzo się kłóciliśmy, i dlatego postanowiliśmy się rozstać”. Koniecznie trzeba powiedzieć, że to rozstanie nie zmienia uczuć do dziecka, że nadal oboje rodzice bardzo je kochają i nadal są dla niego mamą i tatą.
Warto wyjaśnić czym jest rozwód: dokąd trzeba pójść, by go uzyskać, kto o tym decyduje, jak się nazywa to miejsce. Im więcej dziecko rozumie tym czuje się pewniej i bezpieczniej. Jeśli dzieci reagują na wiadomość o rozwodzie płaczem lub złością to dobry znak, że czują się na tyle bezpiecznie, by wyrażać swoje prawdziwe uczucia. Nie ma potrzeby pocieszać je i mówić, że nic się nie stało i wszystko będzie dobrze. Dla dziecka stało się coś strasznego. Pocieszanie zabiera prawo do przeżywania i okazywania prawdziwych uczuć. Jeśli zaś dzieci zamykają się w sobie powinny otrzymać szczególne wsparcie.
Gdy jedno z rodziców się wyprowadza należy zapewnić dzieci o możliwości kontaktu z osobą, która odchodzi. Ważne są też informacje na temat tego, gdzie dokładnie ta osoba będzie mieszkać. Dziecko potrzebujejasnego i rzetelnego komunikatu na temat kontaktu z obojgiem rodziców. Ważne, aby rodzic z którym dzieci zostają, nie szukał w nich powiernika dla swojego cierpienia i problemów. Od tego są dorosłe osoby (rodzina, przyjaciele, znajomi, terapeuci). Nie ma nic złego w tym, że dziecko jest świadkiem cierpienia rodziców. Jest naturalne, że w tej sytuacji przeżywa się takie uczucia. Dorośli mają prawo do łez.
Nie wystarczy jedna rozmowa z dziećmi. Do tej sprawy trzeba wracać, nawet jeśli one same nie pytają. W takich sytuacjach to nie znaczy, że dzieci nie myślą o rozwodzie i go nie przeżywają. Brak zainteresowania ze strony dzieci może świadczyć raczej o jakimś poważnym kłopocie, z którym dziecko nie potrafi sobie poradzić. Jest do tego potrzebna uwaga, wyczucie i takt, aby rozmowy te były pomocne dzieciom.
Warto, by o rozwodzie wiedziała nauczycielka w przedszkolu lub w szkole, niania i wszystkie ważne osoby zajmujące się dziećmi. Będzie im wtedy łatwiej opiekować się i rozumieć potrzeby dzieci.
DZIECKO MA PRAWO DO KONTAKTU Z OBOJGIEM RODZICÓW
Art. 9.1. „Państwa – Strony będą szanowały prawo dziecka odseparowanego od jednego lub obojga rodziców do utrzymywania regularnych stosunków osobistych i bezpośrednich kontaktów z obojgiem rodziców, z wyjątkiem przypadków, gdy jest to sprzeczne z najlepiej pojętym interesem dziecka.” (cytat z Konwencji o Prawach Dziecka).
NIEPRZESTRZEGANIE TEGO PRAWA JEST NADUŻYCIEM WŁADZY RODZICIELSKIEJ!!!
CZĘSTO RODZICE PYTAJĄ, JAK POMÓC DZIECKU PRZETRWAĆ ROZSTANIE RODZICÓW. MOŻESZ POMÓC SWOJEMU DZIECKU!
Jeśli jesteś rodzicem nie mieszkającym z dzieckiem:
·Nie odrzucaj swojego dziecka.
·Nie rezygnuj ze starań o kontakty z nim, przychodź na spotkania, nawet gdy terminy wizyty nie są respektowane przez drugiego rodzica.
·Miej świadomość własnych zachowań, abyś sam nie powodował odrzucenia przez dziecko drugiego rodzica.
·Skoncentruj się na budowaniu pozytywnej relacji z Twoim dzieckiem.
·Nie przekazuj dziecku swoich negatywnych uczuć w stosunku do drugiego rodzica.
·Dotrzymuj obietnic danych dziecku.
·Nie wciągaj dziecka w szczegóły spraw sądowych dotyczących waszego konfliktu – działa to na dziecko destrukcyjnie.
·Kontroluj swoją złość i poczucie zranienia. Utrata kontroli wzmacnia negatywną postawę drugiego rodzica.
·Powstrzymaj się od nieuprzejmych zachowań względem drugiego rodzica i od podsycania konfliktu (nigdy nie czyń tego w obecności dziecka!).
·Nie „wyciągaj” od dziecka informacji o życiu osobistym drugiego rodzica.
· Nie mścij się na byłym partnerze.
· Respektuj decyzje sądu.
· Jeżeli jesteś fałszywie oskarżany o krzywdzenie dziecka, współpracuj z osobami prowadzącymi dochodzenie i domagaj się nadzoru kuratora nad kontaktami z dzieckiem, zamiast wycofywania się z wizyt.
·Jeśli czujesz, że nie radzisz sobie z uczuciami związanymi z rozstaniem, skorzystaj z pomocy psychologa.
· Staraj się oddzielić swoje uczucia i problemy związane z rozłąką z dzieckiem od jego potrzeb i twoich obowiązków.
·Dbaj o jakość spotkań z dzieckiem – bądź tylko dla niego.
Jeżeli jesteś rodzicem, przy którym pozostaje dziecko:
·Zadbaj o regularny kontakt dziecka z drugim rodzicem – szanuj i wspieraj tę relację.
·Nie wypowiadaj negatywnych opinii o swoim byłym partnerze w obecności dziecka.
·Nie dopuść do tego, aby dziecko czuło się odpowiedzialne za sytuację rodzinną.
·Pozwól dziecku wyrażać pozytywne uczucia w stosunku do drugiego rodzica – w żadnym wypadku nie karz go za nie!
·Nie obciążaj dziecka podejmowaniem decyzji w sprawie kontaktów z drugim rodzicem.
·Nie oczekuj, aby dziecko podzielało Twoje negatywne uczucia w stosunku do byłego partnera.
·Nie wciągaj dziecka w szczegóły spraw sądowych dotyczących Waszego konfliktu – działa to na dziecko destrukcyjnie.
·Dotrzymuj obietnic danych dziecku.
·Nie „wyciągaj” od dziecka informacji o życiu osobistym drugiego rodzica.
·Kontroluj swoje emocje, zwłaszcza złość i poczucie zranienia.
·To, że oceniasz swojego byłego partnera jako złego małżonka/kę nie oznacza, że dziecko musi w nim widzieć złego rodzica.
·Przekazuj regularnie informacje drugiemu rodzicowi na temat ważnych spraw związanych z dzieckiem (leczenie, nauka, wypoczynek, problemy wychowawcze itd.).
·Przestrzegaj postanowień sądu dotyczących kontaktów dziecka z drugim rodzicem.
·Jeśli czujesz, że nie radzisz sobie z uczuciami związanymi z rozstaniem, skorzystaj z pomocy psychologa.
·Staraj się oddzielić swoje uczucia i problemy związane z samotnym rodzicielstwem od potrzeb dziecka i twoich obowiązków.
·Dbaj o jakość swoich relacji z dzieckiem – wykorzystuj maksymalnie czas przeznaczony dla dziecka – bądź tylko dla niego.
DRODZY RODZICE PAMIĘTAJCIE!
·Dbajcie o utrzymanie pozytywnej relacji z dzieckiem, bądźcie czuli i wrażliwi na jego potrzeby.
·Pamiętajcie, że to Wy jesteście odpowiedzialni za sytuację rodzinną, nie dziecko.
·Pamiętajcie, że pozytywny obraz obojga rodziców potrzebny jest dziecku dla prawidłowego rozwoju
·Porozumiewajcie się ze sobą w sprawach dotyczących dziecka
·Przekazujcie dziecku wspólnie ustalone komunikaty
·Jeśli czujecie, że nie radzicie sobie z uczuciami związanymi z rozwodem, rozmawiajcie z życzliwymi osobami, weźcie udział w spotkaniach grupy dla rodziców.
·Jeżeli uważacie, że w Waszej sytuacji potrzebna jest pomoc specjalisty, zwróćcie się do psychoterapeuty lub mediatora.
Opracowała:
psycholog
Agnieszka Zawitkowka